Wielu z nas mówi, że ma „fobię”, bo na przykład odczuwa dyskomfort na myśl o locie samolotem lub niektórych zabiegach medycznych. Warto jednak odróżnić niegroźny lęk od czegoś, co jest w stanie całkowicie zawładnąć życiem człowieka i utrudniać mu funkcjonowanie na co dzień. A zatem – co to jest fobia i jakie są fobie?

Z artykułu dowiesz się:

• czym różni się zwykły lęk od fobii i dlaczego to istotne dla codziennego funkcjonowania,
• jakie są typowe objawy fobii oraz jak mogą one wpływać na twoje życie,
• jak diagnozuje się fobię i jakie kryteria muszą być spełnione, aby uzyskać taką diagnozę,
• o różnych rodzajach fobii i co może je wywoływać,
• jak powszechne lub rzadkie mogą być fobie w populacji,
• metod leczenia fobii w zależności od jej źródła – farmakologicznych i terapeutycznych,
• dlaczego warto zgłosić się po pomoc w przypadku doświadczenia fobii.

Co to fobia?

Każdy z nas się czegoś boi, jednak większość populacji nie doświadcza takiego strachu przed czymś lub kimś, aby można było mówić o zaburzeniach lękowych. W sytuacji, gdy lęk przed danym bodźcem ma stały i znaczący wpływ na czyjeś życie – wówczas można powiedzieć, że problemem jest fobia. Co to dokładnie znaczy?

Kryteria diagnostyczne mówią, że fobię można zdiagnozować, jeżeli osoba:

• Bardzo boi się czegoś, co w rzeczywistości nie jest zagrożeniem – na przykład psów, nawet tych oswojonych i dobrze sobie znanych;

• Przeżywa bardzo duży lęk przed danym bodźcem i podejmuje różne starania, aby się z nim nie zetknąć (idąc za przykładem z psami – jeżeli ktoś ma fobię związaną z czworonogami, to może m.in. wybierać dłuższą drogę do pracy, żeby nie przechodzić przez park, po którym spacerują właściciele ze swoimi psami);

• Kiedy zetknie się z bodźcem, oprócz lęku doświadcza także objawów ze strony ciała: duszności, drżenia, mdłości, bólu kończyn i innych;

• Przeżywa znaczące cierpienie z powodu lęku, który negatywnie i znacząco wpływa na jej życie. Może to na przykład oznaczać rezygnację z pójścia na studia z powodu panicznego lęku przed otwartymi przestrzeniami, takimi jak aula wykładowa;

• Potwierdza, że wszystkie wyżej wymienione objawy – irracjonalny lęk, unikanie niektórych miejsc i osób, cierpienie psychiczne – są spowodowane strachem przed jakimś bodźcem.

Rodzaje fobii

Wyżej wspomnianym „bodźcem”, którego dotyczy fobia, może być tak naprawdę wszystko. Najczęściej fobie dotyczą osób z określonej grupy (np. lekarzy, księży), miejsc i czynności (np. lotu samolotem, przebywania na wysokości, otwartych i zatłoczonych przestrzeni, przebywania w ciemnym pomieszczeniu) oraz zjawisk (np. śmierci i związanych z nią ceremonii pogrzebowych, chorób).

To niemożliwe, aby opisać wszystkie możliwe fobie, bowiem prawdopodobnie można liczyć je w setkach. Te zaś, które zostały opisane w książkach, można liczyć co najmniej w dziesiątkach 😊 Wiadomo jednak, że istnieją szczególnie częste fobie. Rodzaje, które występują w populacji najczęściej, to:

• Agorafobia: lęk przed tłumem, miejscami publicznymi, podróżami, otwartymi przestrzeniami (np. aula, supermarket, hala na lotnisku);

• Fobia związana ze zwierzętami, np. pająkami (arachnofobia), psami (kynofobia); 

• Lęk wysokości – akrofobia;

• Klaustrofobia – lęk przed przebywaniem w ciasnych przemieszczeniach;

• Nyktofobia, czyli lęk przed ciemnością, wychodzeniem po zmroku itp.;

• Lęk przed śmiercią – tanatofobia. Śmierci obawia się każdy, to naturalna część instynktu samozachowawczego. O fobii można mówić natomiast wtedy, gdy ten lęk jest bardzo nasilony, uniemożliwia nam codzienne funkcjonowanie i przejawia się np.: ciągłym myśleniem o tym, czy bliskim nie przytrafi się coś złego, unikaniem miejsc i mediów, gdzie mówi się/pisze o śmierci, unikaniem ceremonii pogrzebowych;

• Aerofobia – lęk przed lataniem samolotami; 

• Tokofobia – lęk przed ciążą, porodem i jego powikłaniami (np. urodzeniem martwego dziecka). Często lęk jest tak nasilony, że jedynym rozwiązaniem jest umożliwienie kobiecie urodzenia dziecka przez cesarskie cięcie, na podstawie zaświadczenia od lekarza psychiatry i decyzji ginekologa-położnika;

• Obawy przed zabiegami medycznymi: wizytami u dentysty – dentofobia lub przed krwią i pobieraniem krwi – hematofobia;

• Fobia przed wypowiadaniem się w szerszym gronie, poznawaniem nowych osób – fobia społeczna;

• Lęk przed niektórymi chorobami: wenerycznymi, AIDS, nowotworami (kancerofobia).

Z kolei bardzo rzadkie, ale również udokumentowane fobie to takie dotyczące np.

• Zetknięcia się z cudzymi włosami – chaetofobia;
• Wymiotowaniem (własnym lub przebywaniem obok osoby, która wymiotuje) – emetofobia;
• Gamofobia – lęk przed małżeństwem;

Jak wygląda leczenie fobii?

Jeżeli fobia jest związana z czymś, czego nie da się uniknąć lub czego unikanie wiąże się z dużymi trudnościami w życiu – wówczas jest wskazane jej leczenie.

Leczenie fobii do pewnego stopnia może zależeć od jej przyczyn. Zdarza się, że ma ona podłoże genetyczne lub związane z funkcjonowaniem układu nerwowego (głównie z nadaktywnością ciała migdałowatego). Wówczas podstawą leczenia są zazwyczaj leki przepisane przez lekarza psychiatrę, o działaniu przeciwlękowym. Bardzo często zdarza się jednak, że fobia swoje źródło ma np. w negatywnych doświadczeniach w dzieciństwie (związanych z przedmiotem fobii) lub w pojedynczym, traumatycznym wydarzeniu (np. po byciu przypadkowo zamkniętym w ciasnym i nieprzyjemnym pomieszczeniu, bez możliwości ucieczki). Wówczas najlepszą formą leczenia – obok lub czasem zamiast stosowania leków – będzie terapia, możliwa również w formie online. Ona pozwoli na dotarcie i zrozumienie przyczyn fobii, oraz wypracowanie skutecznych metod radzenia sobie z nią.  

FAQ

UMÓW SIĘ ONLINE NA WIZYTĘ LUB ZADZWOŃ 22 253 88 88