Czym jest udar mózgu? Jak leczyć, gdy już się przydarzy? Co to znaczy, gdy mówimy, że wystąpił niedokrwienny lub krwotoczny udar mózgu? Jak zapobiegać chorobie? Jak powstaje udar mózgu? Komu grozi udar mózgu? Wokół tego zagadnienia pojawia się wiele pytań i wątpliwości, na które postaramy się odpowiedzieć.
Udar mózgu to nagłe zaburzenie krążenia krwi w mózgu, które prowadzi do uszkodzenia komórek nerwowych. Jest to stan zagrażający życiu i wymaga natychmiastowej interwencji medycznej. Odpowiadając dokładniej na pytanie, co to jest udar mózgu – definicja w uproszczonej wersji mówi, że jest to sytuacja, w której mózg nie otrzymuje odpowiedniej ilości tlenu i substancji odżywczych z powodu zablokowania lub przerwania dopływu krwi. Bez szybkiej pomocy medycznej skutki udaru mogą być nieodwracalne. Udar mózgu niedokrwienny powstaje na skutek zablokowania naczynia krwionośnego, udar krwotoczny, przeciwnie – następuje podczas pęknięcia naczynia. Czy jest jakaś różnica, gdy bierze się pod uwagę udar mózgu krwotoczny a wylew? Nie, te pojęcia są tożsame. Jest to poważny stan zagrożenia życia, który wymaga natychmiastowej pomocy medycznej.
Udar mózgu – rodzaje
Rodzaje udarów mózgu obejmują dwa główne typy:
- Udar niedokrwienny – najczęstszy, stanowi około 85% przypadków. Powstaje na skutek zablokowania naczynia krwionośnego przez skrzeplinę lub zator.
- Udar krwotoczny – występuje, gdy dochodzi do pęknięcia naczynia krwionośnego i krwotoku w obrębie mózgu. Może to być wynikiem nadciśnienia tętniczego lub wady naczyniowej.
Udar mózgu – przyczyny. Co powoduje udar mózgu?
Czasami trudno doszukać się konkretnej przyczyny – udar mózgu tak naprawdę może przydarzyć się w każdym momencie i każdej osobie. Przyczyny udaru mózgu są złożone i mogą obejmować:
- nadciśnienie tętnicze,
- miażdżycę naczyń krwionośnych,
- cukrzycę,
- zaburzenia rytmu serca (np. migotanie przedsionków),
- palenie papierosów,
- otyłość i brak aktywności fizycznej,
- nadmierne spożycie nadmierne spożycie substancji psychoaktywnych.
Warto wiedzieć, że udar mózgu w młodym wieku także jest możliwy, choć rzadziej spotykany. Przyczynami mogą być wady wrodzone naczyń krwionośnych, zaburzenia krzepnięcia krwi lub stosowanie nielegalnych substancji. Udar mózgu u dziecka jest niewątpliwie zdarzeniem zagrażającym życiu.
Udar mózgu – objawy
Jak rozpoznać udar mózgu i jego objawy? Udar mózgu przejawia się przede wszystkim przez kilka charakterystycznych objawów:
- nagła asymetria twarzy (np. opadanie kącika ust),
- trudności w mówieniu lub rozumieniu słów (np. brak mowy lub bełkotliwa mowa),
- osłabienie lub paraliż jednej strony ciała,
- zaburzenia widzenia (np. podwójne widzenie lub utrata wzroku na jedno oko),
- zawroty głowy i utrata równowagi,
- nagły, silny ból głowy.
Warto wiedzieć, że objawy mogą pojawić się jeszcze przed momentem, gdy występuje udar mózgu (dawniej zwany apopleksją) w pełnym tego słowa znaczeniu. Symptomy przepowiadające udar mózgu – objawy ostrzegawcze to m.in. przejściowe ataki niedokrwienne. Są to chwilowe epizody z objawami podobnymi do udaru, które ustępują samoistnie, ale zwiastują wysokie ryzyko wystąpienia tzw. apopleksji.
Ile trwa udar mózgu? Większość objawów ustępuje w ciągu godziny, ale mogą też trwać do 24 godzin, choć zdarza się to rzadko. Należy zachować dużą wrażliwość na wszelkie niepokojące sygnały u naszych bliskich – sam pacjent może mieć bowiem duże trudności z przekazaniem, że właśnie ma udar mózgu. Brak mowy często uniemożliwia nam zebranie odpowiedniego wywiadu i dowiedzenia się szczegółów na temat stanu zdrowia. W takim przypadku, gdy mamy podejrzenie, że występuje udar mózgu, twarz jest jednym z najważniejszych odnośników, które powinniśmy brać pod uwagę – będzie na niej występować charakterystyczny grymas. Ten grymas w połączeniu z trudnościami w mówieniu jest już wystarczającym powodem do wezwania karetki pogotowia.
Ważnym zagadnieniem jest również tak zwany cichy udar mózgu (lekki udar mózgu), którego objawy przebiegają łagodniej od ciężkiego przebiegu choroby, ale są bardzo podobne:
- zaburzenia widzenia, ślepota na jedno oko,
- uczucie niepokoju,
- problemy z mową,
- zaburzenia świadomości,
- trudności w połykaniu,
- niedowłady kończyn,
- zaburzenia równowagi,
- niezborność ruchowa.
Co robić w przypadku udaru mózgu?
W przypadkach zagrażających życiu, najważniejsza jest pierwsza pomoc. Udar mózgu jest niewątpliwie stanem, który kwalifikuje się jako zdarzenie krytyczne dla zdrowia pacjenta. Oto kroki, jakie należy podjąć:
- Natychmiast wezwać pogotowie ratunkowe (numer 112 lub 999).
- Położyć osobę w pozycji półsiedzącej, aby ułatwić oddychanie.
- Nie podawać jedzenia ani picia, aby uniknąć ryzyka zadławienia.
- Monitorować oddech i stan świadomości poszkodowanego.
- Jeśli to możliwe, zanotować czas wystąpienia pierwszych objawów – ta informacja jest kluczowa dla lekarzy.
Pamiętaj, że szybka reakcja może uratować życie. Warto znać zasady pierwszej pomocy w udarze mózgu, ponieważ każda minuta opóźnienia zmniejsza szanse na skuteczne leczenie. Gdy wystąpi udar mózgu, postępowanie zgodnie z zasadami jest kluczowe dla przyszłych rokowań.
Udar mózgu – skutki. Leczenie i rehabilitacja
Udar mózgu – leczenie
To zależy od rodzaju i nasilenia objawów. W przypadku udaru niedokrwiennego stosuje się leki rozpuszczające skrzepliny lub mechaniczne usuwanie zatorów. W udarze krwotocznym konieczne może być leczenie chirurgiczne w celu zahamowania krwotoku.
Rozległy udar mózgu – rokowania
Wszystko zależy od czasu reakcji oraz obszaru uszkodzenia mózgu. Możliwe są poważne skutki, takie jak trwały paraliż, problemy z mówieniem czy utrata pamięci.
Po zakończeniu fazy ostrej, kluczowa jest rehabilitacja po udarze mózgu. Jak leczyć udar mózgu?
- fizjoterapia,
- terapia mowy,
- wsparcie psychologiczne,
- nauka samodzielnego funkcjonowania.
Udar mózgu – ile dni w szpitalu?
To zależy od indywidualnego przypadku. Pobyt może trwać od kilku dni do kilku tygodni, w zależności od stopnia uszkodzeń.
Czy udar mózgu może się powtórzyć?
Niestety, osoby, które przeszły udar, są narażone na jego nawroty. Aby zmniejszyć ryzyko, należy zadbać o:
- kontrolę ciśnienia tętniczego,
- zdrową dietę,
- regularną aktywność fizyczną,
- unikanie nałogów.
Jak zapobiegać udarowi mózgu?
Udar mózgu – jak zapobiec? Profilaktyka obejmuje zdrowy tryb życia i regularne badania kontrolne. Ważne jest:
- unikanie palenia i nadmiernego spożycia substancji psychoaktywnych,
- utrzymanie prawidłowej masy ciała,
- regularne mierzenie ciśnienia tętniczego,
- leczenie chorób przewlekłych, takich jak cukrzyca czy miażdżyca.
Podsumowanie
Czym jest udar mózgu? Jak leczyć, gdy już się przydarzy? Co to znaczy, gdy mówimy o udarze niedokrwiennym lub krwotocznym? To zależy od tego jakie są przyczyny. Objawy takie jak asymetria twarzy, trudności w mówieniu czy paraliż jednej strony ciała powinny być sygnałem do szybkiej reakcji. W przypadku gdy występuje udar mózgu, pierwsza pomoc jest niezbędna. Wtedy liczy się każda minuta, a odpowiednie zajęcie się pacjentem i leczenie mogą uratować życie i zminimalizować skutki. Jeśli chodzi o udar mózgu, czynniki ryzyka są złożone. Dzięki odpowiedniej profilaktyce, w tym zdrowemu trybowi życia i kontroli czynników ryzyka, możemy znacznie zmniejszyć ryzyko wystąpienia tego poważnego schorzenia, jakim jest udar mózgu. Rehabilitacja w procesie leczenia jest kluczowym elementem.
Jeśli interesuje Cię pomoc osobom po udarze mózgu, w postaci wsparcia psychologicznego, psychiatrycznego lub logopedycznego zachęcamy do kontaktu pod numerem telefonu: 799 399 399. Nasza dewiza to ciekawy program zajęć, zróżnicowane grupy wiekowe, którym służymy pomocą i obejmujemy opieką oraz indywidualne podejście do każdego pacjenta. Nie wahaj się i sięgnij po pomoc, którą realizujemy również w formie online. Psychomedic może zaproponować między innymi :
- wsparcie psychologiczne ułatwiające odnalezienie się w rzeczywistości po częściowej utracie sprawności;
- konsultacje psychiatryczne dla Pacjentów, u których stan po udarze mózgu wiąże się z obniżeniem nastroju, objawami lękowymi itp.;
- stałą opiekę lekarza neurologa, który będzie kontrolował stan naszego układu nerwowego;
- stałą opiekę logopedy, który pomoże w walce z następstwami udaru mózgu i pomoże odzyskać sprawność mowy.