Najbardziej znane formy pomocy psychologicznej to psychoterapia krótko- i długoterminowa. Wiele osób nie wie jednak, w jaki inny sposób może pomóc psycholog-psychoterapeuta. W poniższym wpisie wyjaśniamy, po jakiego rodzaju wsparcie można jeszcze zwrócić się do specjalisty od zdrowia psychicznego i jak mogą przebiegać spotkania (poszczególne formy pomocy psychologicznej).
W naszym artykule używamy określenia psycholog-psychoterapeuta, bo w PsychoMedic wszyscy psychologowie konsultujący Pacjentów są jednocześnie terapeutami z pełnymi uprawnieniami. Nie każdy psycholog musi być jednak psychoterapeutą i odwrotnie; różnice między tymi obydwoma zawodami tłumaczyliśmy w naszym wcześniejszym artykule.
Niżej opisane formy pomocy psychologicznej są dostępne zarówno stacjonarnie (w placówkach w Warszawie, Łodzi, Katowicach i Krakowie), jak i online.
Psychoterapia krótkoterminowa i długoterminowa
To forma pomocy nakierowana na to, aby Pacjent zrozumiał mechanizmy rządzące jego zachowaniem, mógł uporać się z trudnymi wydarzeniami ze swojej przeszłości i teraźniejszości, a następnie wypracował dla siebie adaptacyjne sposoby funkcjonowania i tworzenia relacji z innymi. Psychoterapia krótkoterminowa, jak sama nazwa wskazuje, jest ograniczona w czasie (podczas zawiązywania kontraktu terapeutycznego Pacjent i psychoterapeuta z góry umawiają się np. na 12 albo 18 spotkań). Z reguły jest nakierowana na rozwiązanie konkretnego problemu Klienta (np. śmierci kogoś bliskiego, z którą ten nie może się uporać) lub na osiągnięcie jednego, konkretnego celu. W trakcie takiej terapii terapeuta skupia się wraz z Pacjentem na pewnym wycinku jego rzeczywistości, w którym pojawiły się trudności, a działania są nakierowane na powrót do psychicznej równowagi.
Inaczej jest w przypadku psychoterapii długoterminowej – ta nie ma z góry założonego czasu zakończenia, trwa co najmniej kilka miesięcy, a czasem kilka lat. Jej celem jest trwałe usunięcie dezadaptacyjnych mechanizmów działania, które powodują cierpienie w życiu Pacjenta. Na sesjach poruszane są i przepracowywane wszystkie wątki i tematy, które mają jakiś wpływ na jego życie.
Poradnictwo psychologiczne
To forma pomocy, w której psycholog-psychoterapeuta udziela Pacjentowi pomocy w związku z trudnościami w danym obszarze życia (np. w pracy, związku, szkole). W przeciwieństwie do psychoterapii, może się jednak wiązać z udzielaniem Pacjentowi porad opartych na wiedzy i doświadczeniu psychologicznym oraz wskazywaniu konkretnych rozwiązań, jakie ten może wykorzystać do rozwiązania swoich problemów – choć oczywiście od niego zależy, czy i które z nich wykorzysta. Oprócz tego ważnym komponentem poradnictwa jest udzielanie Pacjentowi przez psychologa/psychoterapeutę emocjonalnego wsparcia i pozostawianie przestrzeni do tego, żeby on sam mógł przyjrzeć się swoim problemom.
Poradnictwo psychologiczne trwa z reguły od kilku do kilkunastu spotkań. Zdarza się, że wystarcza już jedno spotkanie, w trakcie którego Pacjent może przyjrzeć się w nieoceniającej atmosferze trudnościom i uzyskać odpowiedzi na nurtujące go pytania.
Doraźne wsparcie/interwencja kryzysowa
Te nazwy są używane zamiennie i odnoszą się do spotkań mających na celu wsparcie psychologiczne osoby znajdującej się w kryzysie psychicznym lub nagłej, trudnej sytuacji życiowej. Z reguły na interwencję kryzysową składa się od 1 do 3 spotkań, a jej celem jest umożliwienie Pacjentowi wyrażenia trudnych uczuć i odzyskania choć częściowej stabilności psychicznej po doświadczeniu traumy lub kryzysu. Kontakt w ramach interwencji kryzysowej może zakończyć się na wspomnianych 1-3 spotkaniach lub stanowić początek cyklu spotkań w ramach psychoterapii.
Spotkania psychoedukacyjne
To szczególna odmiana kontaktu z psychologiem, której głównym celem jest przede wszystkim poszerzenie swojej wiedzy na temat zdrowia psychicznego, możliwości zadbania o siebie oraz wsparcia osoby, która doświadcza problemów ze zdrowiem psychicznym. Spotkania psychoedukacyjne polegają na rozmowie w przyjaznej atmosferze, w trakcie której psycholog tłumaczy, na czym polegają trudności – doświadczane przez rozmówcę lub bliską mu osobę – oraz jak można sobie z nimi radzić. Takie spotkania są formą pomocy zalecaną osobom, które niedawno otrzymały diagnozę psychiatryczną (np. schizofrenii, choroby afektywnej dwubiegunowej, ADHD), a aktualnie nie odczuwają potrzeby psychoterapii, oraz ich najbliższym.
Odmianą spotkań psychoedukacyjnych jest trening wychowawczy, który w naszych klinikach prowadzą psychologowie dziecięcy. Spotkania w ramach tego treningu są ukierunkowane na wsparcie rodziców, którzy doświadczają różnych trudności w wychowywaniu dziecka, stawiania mu granic i/lub budowania z nim więzi. Podczas treningu rodzice uczą się lepiej rozumieć dziecko oraz poznają i ćwiczą różne metody komunikowania się z pociechą i wspierania jej w codziennym życiu.