Diagnoza i leczenie ADHD

Diagnoza ADHD – odpowiedzi na najczęstsze pytania Pacjentów

Kto diagnozuje ADHD? Psycholog czy psychiatra?

Do postawienia oficjalnej diagnozy nozologicznej (przy użyciu kodu z obowiązującej klasyfikacji chorób i zaburzeń psychicznych) jest uprawniony jedynie lekarz psychiatra. Stawia rozpoznanie w oparciu o wywiad i obserwację Pacjenta(-ki). Na wizytę zabierz ze sobą dokumentację – dotyczącą ew. wcześniej odbytych terapii, leczenia psychiatrycznego, a także opinię psychologiczną.

Psycholog sporządza opinię psychologiczną i stawia diagnozę psychologiczną (funkcjonalną). Jest ona bardzo pomocna, a czasem niezbędna do rozpoznania ADHD.

Czy muszę iść na badanie psychologiczne przed wizytą u psychiatry?

Badania psychologiczne przed wizytą u psychiatry nie są obowiązkowe, ale jest to zdecydowanie zalecane.

Zalecamy zacząć od diagnozy u psychologa – wtedy na konsultację lekarską pójdziesz już z kompletem badań. Jeśli jednak wolisz, możesz najpierw iść na wizytę do psychiatry. Lekarz specjalista podejmie w jej trakcie decyzję, czy może postawić lub wykluczyć u Ciebie diagnozę ADHD już teraz, czy też potrzebuje dodatkowej wizyty, na której będzie kontynuował badanie psychiatryczne. Psychiatra poinformuje Cię też, czy i jakie badania psychologiczne są niezbędne, aby potwierdzić/wykluczyć u Ciebie diagnozę zaburzeń hiperkinetycznych.

Rozpatrujemy indywidualnie sytuację każdego Pacjenta. Każdy proces diagnostyczny różni się w zależności od potrzeb i możliwości konkretnej osoby badanej. Mamy jednak określony, najczęściej wykorzystywany skrypt postępowania wypracowany na bazie lat doświadczenia. Obejmuje on pakiet diagnostyczny u psychologa, a następnie wizytę u lekarza psychiatry. Staramy się jednak indywidualnie rozpatrywać sytuację każdego Pacjenta i być elastyczni. 

Do czego psychiatra potrzebuje opinii psychologicznej?

Dostarczona opinia psychologiczna jest dla psychiatry nieocenioną pomocą w postawieniu diagnozy i dobraniu możliwie najbardziej skutecznego leczenia.

Na pewno byłeś(-aś) kiedyś na wizycie u lekarza innej specjalizacji, który zlecił Ci wykonanie dodatkowych badań. Internista nierzadko prosi Pacjenta(-kę) np. o wykonanie morfologii krwi, a neurolog przed postawieniem diagnozy często musi zobaczyć np. wyniki rezonansu lub badania EEG. Wyniki badań psychologicznych są dla psychiatry taką informacją, jaką dla internisty czy neurologa będą wyniki badań krwi i badań obrazowych. To kompleksowa informacja na temat funkcjonowania i właściwości Pacjenta(-ki). Opinia psychologiczna zawiera dane, których nie sposób uzyskać podczas standardowego badania psychiatrycznego. To dokument, który zawsze jest dla lekarza pomocą w dobraniu optymalnego leczenia, a często okazuje się wręcz niezbędny.

Co zyskam, umawiając się do psychologa na diagnozę?

Najważniejsza korzyść z wykonania diagnozy to przede wszystkim poszerzenie wiedzy na swój temat. Nasz psycholog zaproponuje Ci testy, które określą nie tylko liczbę i natężenie objawów typowych dla ADHD. Ich wyniki dostarczają także informacji na temat zasobów, cech osobowości i możliwości występowania innych trudności psychicznych u Pacjenta(-ki). Testy, które wykorzystujemy podczas diagnozy psychologicznej, zweryfikują, czy rzeczywiście występują u Ciebie nie tylko objawy zespołu nadpobudliwości psychoruchowej, ale nie tylko. zweryfikują, czy rzeczywiście występują u Ciebie nie tylko objawy zespołu nadpobudliwości psychoruchowej, ale nie tylko. Wskażą różne obszary trudności, z jakimi się mierzysz, i określą ich prawdopodobne przyczyny. W razie konieczności psycholog podpowie Ci też, jakie inne kierunki diagnostyczne warto zweryfikować i pogłębić. Objawy ADHD mogą być podobne do występujących w innych zaburzeniach lub z nimi współwystępować. Podobne objawy daje np. depresja, choroba afektywna dwubiegunowa, zaburzeniami lękowe, ze spektrum autyzmu lub zaburzenia osobowości. Opinia psychologiczna sprawia, że Twoja diagnoza jest komplementarna. 

Warto wiedzieć, że osobę, której jedyną diagnozą jest ADHD, leczy się inaczej niż tą, u której ADHD współwystępuje z innymi zaburzeniami psychicznymi lub neurorozwojowymi. Dzięki diagnozie psychologicznej Twój psychiatra będzie w posiadaniu wszystkich informacji potrzebnych do zaproponowania Ci optymalnego, skutecznego i bezpiecznego leczenia.

Co robi psycholog podczas badań psychologicznych?

Diagnoza psychologiczna to kilkugodzinny (zazwyczaj ok. 3h) proces – składa się na niego pogłębiony wywiad kliniczny i badanie psychologiczne przy użyciu testów/kwestionariuszy dobranych indywidualnie do Pacjenta(-ki). To czas, który pozwala diagnoście na zdobycie wszystkich potrzebnych informacji, a Pacjentowi na spokojne wypełnienie wszystkich kwestionariuszy. Wszystko to zawiera się w naszym psychologicznym pakiecie diagnostycznym ADHD u osób dorosłych.

Baza PsychoMedic zawiera blisko 200 narzędzi diagnostycznych, zatwierdzonych i rekomendowanych przez międzynarodowe towarzystwa. Konkretny zestaw (tzw. bateria) testów, które zostaną wykorzystane w Twoim przypadku, nasz diagnosta dobierze przy wzięciu pod uwagę m.in. celu diagnozy i rodzaju objawów, jakich doświadczasz.

Posługujemy się testami oceniającymi funkcjonowanie w sferze emocjonalnej i poznawczej. W procesie diagnostyki ADHD wykorzystujemy m.in. kwestionariusz DIVA-5, test neuropsychologiczny MOXO, testy oceniające funkcje poznawcze. Są to jednak tylko przykładowe narzędzia, którymi dysponujemy. Nigdy nie stawiamy rozpoznania w oparciu o jeden test psychologiczny.

Zdajemy sobie sprawę, że diagnoza psychologiczna może być wymagającym wydatkiem. Na cenę składa się m.in. koszt dostępu do zastrzeżonych prawnie narzędzi psychologicznych oraz koszt pracy diagnosty – ta praca nie sprowadza się tylko do przeprowadzenia Pacjenta(-ki) przez wywiad i testy. Kolejne kilka godzin pracy Specjalisty to interpretacja wyników i sporządzenie profesjonalnej opinii. Warto pamiętać, że diagnoza jest jednak inwestycją, która z pewnością się zwróci. Decydując się na badania psychologiczne zyskujesz pewność, że Twoi psychiatra i terapeuta będą mieli pełen obraz Twoich trudności psychicznych i będą mogli opracować plan leczenia odpowiadający na wszystkie problemy, których rzeczywiście doświadczasz.

Nie mam możliwości przyjechać na badania do psychologa. Czy diagnoza psychologiczna online jest miarodajna? Boję się, że będzie mniej wartościowa.

Zdalne diagnozy w kierunku ADHD wykonujemy z powodzeniem już od wielu lat. Jesteśmy jednymi z pionierów – wprowadziliśmy ofertę diagnostyki i terapii online jako jedni z pierwszych w kraju, na długo przed wybuchem pandemii Covid-19. Procesy diagnostyczne na odległość prowadzą nasi najlepsi Specjaliści, którzy mają wieloletnie doświadczenie w prowadzeniu terapii i diagnoz online. Wielu z nich zdobywało doświadczenie kliniczne nie tylko w Polsce, ale i za granicą: m.in. w Szwecji, Danii, Norwegii czy Wielkiej Brytanii.

To prawda, że diagnoza psychologiczna online ma swoje ograniczenia, jednak robimy wszystko, by uwzględniać je w trakcie przeprowadzania badania i zachować najwyższą jakość pracy także w formie online. Zawsze zachęcamy Pacjentów, aby odbyli stacjonarnie przynajmniej jedną z wizyt wchodzących w skład pakietu diagnostycznego. Rozumiemy jednocześnie, że nie zawsze jest taka możliwość. Jeżeli cały proces musi odbyć się online, dokładamy wszelkich starań, aby wartość diagnozy nie odbiegała od przeprowadzonej na miejscu.

Jeśli zaś chodzi o same narzędzia psychologicznie, to zmienia się miejsce i urządzenie, na którym Pacjent(ka) wypełnia kwestionariusze, ale pytania są dokładnie takie same, a ich wyniki dostarczają dokładnie takich samych informacji o zdrowiu psychicznym osoby badanej.

Warto pamiętać, że w przypadku diagnozy online to Pacjent(ka) musi zadbać o warunki badania. Prosimy o zadbanie, aby podczas wywiadu i wypełniania testów nikt Ci nie przeszkadzał i o upewnienie się, że łącze internetowe będzie stabilne.

Jak mogę zapłacić za diagnozę ADHD? Czy muszę od razu zapłacić za całość?

Zostawiamy wybór Pacjentom – istnieje możliwość opłaty z góry za cały proces diagnostyczny, ale można też płacić za każdą wizytę oddzielnie. Zachęcamy do wykonywania płatności poprzez nasz łatwy w obsłudze system szybkich płatności online.

Czy psychiatra diagnozuje ADHD i przepisuje leki na pierwszej wizycie?

W przypadku Pacjentów, którzy nie wymagają dodatkowych badań lub przychodzą na pierwszą wizytę już z opinią psychologiczną, postawienie diagnozy i przepisanie leków jest zazwyczaj możliwe w trakcie pierwszej wizyty. Zdarzają się jednak sytuacje, gdy psychiatra potrzebuje jeszcze jednej lub dwóch wizyt – w ich trakcie kontynuuje wywiad lub prosi Pacjenta(-kę) o wykonanie testów psychologicznych.

Sytuacja, gdy lekarz nie stawia diagnozy ADHD na pierwszej wizycie, zawsze ma uzasadnienie merytoryczne. Naszym celem jest zdiagnozowanie Cię rzetelnie i przeprowadzenie Cię przez bezpieczne i skuteczne leczenie.

Czy wynik kwestionariusza DIVA-5 jest wystarczający, żeby potwierdzić lub wykluczyć u kogoś ADHD?

Kwestionariusz DIVA-5 jest ogólnodostępny. Badanie przy wykorzystaniu kwestionariusza DIVA-5 nie pozwala jednak na postawienie rzetelnej diagnozy zespołu nadpobudliwości psychoruchowej. Potwierdzenie lub wykluczenie ADHD jest możliwe dopiero na podstawie dokładnego wywiadu z wykorzystaniem DIVY-5 oraz wyników wyników zestawu testów obiektywnie oceniających obecność i natężenie różnych objawów.

Czy mogę przynieść wypełniony kwestionariusz DIVA-5 na spotkanie z psychologiem?

Zalecamy, aby nie wykonywać samodzielnie DIVY. Psycholog będzie miał pełniejszy obraz Twojego funkcjonowania, jeżeli badanie zostanie przeprowadzone na wizycie. Specjalist(k)a będzie m_gł(a) też na bieżąco pytać Cię o uzasadnienie i pogłębienie niektórych Twoich odpowiedzi. Dzięki temu diagnoza będzie jeszcze bardziej kompleksowa i rzetelna.

Co mam przynieść ze sobą na pierwsze spotkanie u psychologa-diagnosty?

W miarę możliwości warto przynieść ze sobą całą posiadaną dokumentację medyczną (zwłaszcza dotyczącą chorób przewlekłych, hospitalizacji, poważnych urazów, ewentualnego wcześniejszego leczenia w poradni zdrowia psychicznego) oraz spis przyjmowanych leków i suplementów diety. Jeżeli to możliwe, warto też przygotować dokumenty z okresu szkolnego: zwłaszcza świadectwa opisowe i opinie wystawiane przez poradnię psychologiczno-pedagogiczną.

Czy każdy psychiatra może diagnozować i leczyć ADHD?

Z formalnego punktu widzenia tak. W praktyce jednak terapia ADHD jest wąską dziedziną wymagającą szczegółowej wiedzy i doświadczenia. Dlatego Pacjentów z diagnozą ADHD prowadzą w PsychoMedic wyłącznie lekarze doświadczeni i wyspecjalizowani w farmakologicznym leczeniu zespołu nadpobudliwości psychoruchowej. Nasi psychiatrzy – specjaliści w zakresie ADHD regularnie podnoszą swoją wiedzę i kompetencje poprzez udział w szkoleniach i konferencjach. Niektórzy z nich sami przedstawiają na konferencjach czy sympozjach nasz autorski model diagnozy oraz leczenia ADHD.

W 2021 i 2022 roku mieliśmy swój autorski panel poświęcony diagnozie i leczeniu ADHD na prestiżowym Zjeździe Psychiatrów Polskich.

Dotąd leczyłem/am się z powodu ADHD u psychiatry spoza PsychoMedic. Czy mogę teraz kontynuować leczenie u lekarza z PsychoMedic i czy dostanę receptę na moje leki?

Oczywiście, zapraszamy! Na pierwszą wizytę przynieś dokumentację medyczną z placówki, gdzie dotąd się leczyłeś/aś, zaświadczenie od lekarza prowadzącego lub wydruk wystawionych recept z Internetowego Konta Pacjenta (IKP). Nasz lekarz psychiatra wystawi Ci receptę na dotychczasowe leki lub – gdy będzie to uzasadnione – zaproponuje zmianę dawkowania bądź rodzaju leku.