Każdy z nas czasami czymś się martwi i odczuwa w związku z tym nieprzyjemne objawy, w tym również lęk. GAD, czyli zaburzenia lękowe uogólnione to jednak nie jest zwykły lęk i martwienie się. Zamartwianie się charakterystyczne dla zespołu lęku uogólnionego często pojawia się bez wyraźnego powodu i utrzymuje niemal cały czas, powodując szereg negatywnych konsekwencji dla naszego życia.
Wiele osób doświadczających zaburzeń lękowych uogólnionych nie zdaje sobie sprawy z tego, co im dolega i niestety, nie sięga po pomoc Specjalistów. Warto jednak wiedzieć, że zaburzenia lękowe, można skutecznie leczyć. Leczenie GAD pod okiem Specjalistów: psychiatry i/lub psychoterapeuty daje szansę na całkowite wyeliminowanie nieprzyjemnych objawów i podniesienie komfortu życia Pacjenta.
Z poniższego artykułu dowiesz się, co to jest GAD, jakie objawy daje zespół lęku uogólnionego, jak wygląda życie z zaburzeniami lękowymi i czy GAD da się wyleczyć.
Z artykułu dowiesz się:
- jakie są różnice między zwykłym lękiem a zaburzeniem lękowym uogólnionym (GAD),
- jakie objawy emocjonalne i somatyczne są charakterystyczne dla osób z GAD,
- jakie czynniki mogą zwiększać ryzyko wystąpienia zaburzeń lękowych uogólnionych,
- jakie są najczęstsze przyczyny i mechanizmy prowadzące do rozwoju GAD,
- jakie formy terapii są najbardziej skuteczne w leczeniu tego zaburzenia,
- jak psychoterapia poznawczo-behawioralna pomaga w radzeniu sobie z GAD,
- jakie farmakologiczne podejście stosuje się w walce z uporczywym lękiem,
- jak radzić sobie z codziennym stresem przy zaburzeniach lękowych,
- jakie techniki relaksacyjne mogą wspierać leczenie GAD,
- jakie wsparcie można uzyskać od specjalistów ds. zdrowia psychicznego.
Czym są zaburzenia lękowe uogólnione?
Zaburzenia lękowe uogólnione (ang. generalized anxiety disorder – GAD) to zaburzenia lękowe, które charakteryzują się uogólnionym, uporczywym lękiem i nieustannym zamartwianiem się różnymi rzeczami. GAD nazywany jest “lękiem wolnopłynącym”, ponieważ często pojawia się w sytuacjach, w których nie ma konkretnych powodów do martwienia się. Szacuje się, że na zaburzenia lękowe uogólnione cierpi około 9. proc populacji, przy czym dwa razy częściej GAD dotyczy kobiet.
Czy GAD to nerwica? Zaburzenia lękowe uogólnionego często bywają nazywane “nerwicą lękową”, w rzeczywistości warto wiedzieć, że nerwica jest określeniem potocznym, które nie jest zgodne z obecnym psychologicznym oraz medycznym nazewnictwem.
Zaburzenia lękowe uogólnione – objawy
Międzynarodowa Statystyczna Klasyfikacja Chorób i Problemów Zdrowotnych (ICD-10) wyjaśnia, że aby można było zdiagnozować zespół lęku uogólnionego, nadmierne zamartwianie się i lęk muszą być obserwowane przez co najmniej 6 miesięcy. Charakterystyczne objawy GAD to:
- nadmierne zamartwianie się różnymi codziennymi sytuacjami,
- odczuwanie silnego lęku,
- nadmierny lęk przed tym, co może wydarzyć się w przyszłości,
- tworzenie tzw. “czarnych scenariuszy”,
- niezdolność do opanowania martwienia się,
- nieustanne poczucie niepokoju,
- brak możliwości odpoczynku, zrelaksowania się z powodu ciągłego martwienia się i przymusu myślenia o problemach,
- planowanie i wymyślanie rozwiązań do hipotetycznych negatywnych sytuacji, które mogą się wydarzyć,
- tzw. martwienie się martwieniem – dana osoba martwi się tym, że w jakiejś sytuacji będzie się martwić.
Powyższe objawy związane z napięciem i niepokojem oddziałują również negatywnie na ciało, powodują szereg symptomów somatycznych. Objawy somatyczne charakterystyczne dla GAD to:
- napięcie mięśni,
- poczucie “bycia w gotowości”, nadmierna czujność spowodowana tym, że dana osoba boi się, że coś złego się wydarzy,
- drażliwość,
- zmęczenie,
- problemy ze snem,
- problemy z koncentracją,
- uczucie ucisku/bólu w klatce piersiowej,
- przyspieszone bicie serca,
- ból brzucha, ucisk w brzuchu.
Jak wyglądają stany lękowe w GAD?
Osoby cierpiące na zaburzenia lękowe uogólnionego nieustannie zamartwiają się o różne sytuacje, o siebie oraz o swoich bliskich. Często wyobrażają sobie negatywne scenariusze, analizują je i próbują odnaleźć rozwiązania do hipotetycznych sytuacji, które jeszcze nawet się nie wydarzyły. Wszystko to powoduje, że są niejako owładnięci lękiem i zamartwianiem się, nie mają nad tym kontroli, ich myśli stają się uporczywe i powodują wyraźne cierpienie psychiczne.
Osoby z GAD mają również tendencję do prób utrzymania ciągłej kontroli, której nie potrafią odpuścić. Próby utrzymania kontroli nad rzeczami, których nie mogą kontrolować, niestety wyłącznie nasilają lęk i martwienie się. Ze względu na to, że Pacjenci z zespołem lęku uogólnionego żyją w ciągłym niepokoju, na co dzień odczuwają szereg somatycznych objawów takich jak ucisk w klatce piersiowej, przyspieszone bicie serca czy uczucie ucisku w brzuchu.
Skąd się bierze lęk uogólniony? Przyczyny GAD
Na rozwój zaburzenia lękowego uogólnionego wpływ może mieć wiele czynników. Znaczenie mają przede wszystkim czynniki genetyczne: u osób, w których rodzinach występowały zaburzenia lękowe, ryzyko rozwoju GAD znacząco wzrasta.
Wśród przyczyn GAD wymienia się również:
- traumatyczne doświadczenia z dzieciństwa,
- przewlekły stres,
- nieprawidłowa równowaga neuroprzekaźników,
- nadużywanie substancji psychoaktywnych,
- cechy osobowościowe – skłonność do pesymistycznego myślenia, perfekcjonizm,
- kryzysy życiowe, np. rozwód, utrata pracy, śmierć bliskiej osoby.
Zaburzenia lękowe uogólnione często współwystępują również z innymi zaburzeniami psychicznym, głównie depresją, fobią społeczną lub zespołem stresu pourazowego. Ponadto GAD często towarzyszy także osobom nadużywającym alkoholu lub innych substancji psychoaktywnych.
Jak wyleczyć GAD (zespół lęku uogólnionego)?
W leczeniu zaburzeń lękowych uogólnionych najczęściej stosuje się psychoterapię lub psychoterapię połączoną z farmakoterapią. Jakie leki na GAD zalecają psychiatrzy? W leczeniu zespołu uogólnionego najczęściej stosuje się leki przeciwdepresyjne o działaniu przeciwlękowym, które zmniejszają odczuwany lęk i poprawiają codzienne funkcjonowanie Pacjenta.
Uzupełnieniem farmakoterapii lub samodzielną metodą leczenia GAD jest także psychoterapia, najczęściej psychoterapia poznawczo-behawioralna, która zgodnie z badaniami, wykazuje największą skuteczność leczenia zaburzeń lękowych. Psychoterapia skupia się na nauce zmiany nieadaptacyjnych myśli i zachowań, na pracy nad kontrolą zmartwień oraz znalezieniu sposobów radzenia sobie z lękiem i zamartwianiem się.
Życie z zaburzeniami lękowymi niestety wiąże się z wieloma nieprzyjemnymi skutkami dla niemal każdej sfery życia Pacjentów. Wiele osób zadaje sobie pytanie, czy GAD da się wyleczyć. Na to pytanie śmiało można odpowiedzieć – tak, zaburzenia lękowe uogólnionego można jak najbardziej wyleczyć. Odpowiednio prowadzone leczenie pod okiem psychiatry i/lub psychoterapeuty pomaga na całkowite, lub przynajmniej częściowe pozbycie się dokuczliwych objawów.
FAQ
Zaburzenie lękowe uogólnione (GAD) to stan charakteryzujący się przewlekłym, nadmiernym lękiem i niepokojem dotyczącym różnych aspektów życia codziennego, nawet bez wyraźnych powodów do obaw.
Do głównych objawów GAD należą: ciągłe zamartwianie się, napięcie mięśniowe, drażliwość, problemy z koncentracją, zmęczenie oraz trudności ze snem.
Przyczyny GAD są wieloczynnikowe i obejmują predyspozycje genetyczne, nieprawidłową równowagę neuroprzekaźników, traumatyczne doświadczenia z dzieciństwa oraz przewlekły stres.
Diagnoza GAD opiera się na ocenie klinicznej przeprowadzonej przez specjalistę, który analizuje objawy pacjenta zgodnie z kryteriami diagnostycznymi oraz może zastosować kwestionariusze oceniające poziom lęku.
Leczenie GAD obejmuje psychoterapię, zwłaszcza terapię poznawczo-behawioralną, oraz farmakoterapię z użyciem leków przeciwdepresyjnych o działaniu przeciwlękowym.
Tak, odpowiednie leczenie pod okiem specjalistów może prowadzić do znacznej poprawy lub całkowitego ustąpienia objawów GAD.
Nieleczone GAD może prowadzić do pogorszenia jakości życia, problemów w relacjach interpersonalnych, trudności zawodowych oraz zwiększonego ryzyka wystąpienia innych zaburzeń psychicznych, takich jak depresja.
GAD występuje około dwa razy częściej u kobiet niż u mężczyzn.
Techniki takie jak regularna aktywność fizyczna, techniki relaksacyjne, medytacja oraz zdrowy styl życia mogą wspierać leczenie GAD i poprawiać samopoczucie.
Pomocy specjalisty należy szukać, gdy objawy lęku są uporczywe, utrzymują się przez dłuższy czas i negatywnie wpływają na codzienne funkcjonowanie.