Autyzm i diagnoza Aspergera Łódź: profesjonalna diagnoza i kompleksowe wsparcie psychologiczno-psychiatryczne
Sprawdź dostępne terminy lub zadzwoń: 736 36 36 36
Zespół Aspergera przez wiele lat był traktowany jako łagodniejsza postać autyzmu, określana też mianem autyzmu wysokofunkcjonującego. Zgodnie z obowiązującą od 2022 roku klasyfikacją ICD-11 termin ten został jednak całkowicie wycofany, a wszystkie wcześniejsze rozpoznania w tym zakresie są obecnie ujmowane w ramach diagnozy zaburzeń ze spektrum autyzmu (ASD).
Zmiana ta ma swoje uzasadnienie; badania naukowe potwierdzają bowiem, że w wielu przypadkach obraz kliniczny zespołu Aspergera i innych form autyzmu jest bardzo podobny. Warto jednak podkreślić, że rezygnacja z nazwy “zespół Aspergera” nie oznacza braku możliwości uzyskania diagnozy. Osoby, które wcześniej spełniały kryteria tego rozpoznania, są obecnie diagnozowane w ramach spektrum autyzmu i mają pełny dostęp do pomocy oraz terapii.
W przypadku zauważenia niepokojących objawów i zachowań dziecka, które mogą wskazywać na ZA, warto więc zgłosić się do Specjalisty, który przeprowadzi profesjonalną diagnozę zespołu Aspergera. Diagnozę przeprowadzamy w naszych poradniach zdrowia psychicznego, m.in. w Łodzi przy ul. płk. Jana Kilińskiego 33/lok U3 lub ul. Armii Krajowej 34a.
Na czym polega zespół Aspergera i autyzm?
W starszej klasyfikacji ICD-10 autyzm i zespół Aspergera zaliczano do tzw. całościowych zaburzeń rozwojowych. Wprowadzenie ICD-11 w 2022 roku przyniosło więc istotną zmianę, ponieważ oba te rozpoznania zostały ujęte pod wspólnym terminem zaburzenia ze spektrum autyzmu (ang. ASD – Autism Spectrum Disorder).
Zgodnie z definicją Światowej Organizacji Zdrowia, ASD to zaburzenie “charakteryzujące się trwałymi trudnościami w inicjowaniu i utrzymywaniu interakcji społecznych oraz komunikacji, a także obecnością ograniczonych, powtarzalnych wzorców zachowań, zainteresowań lub aktywności.” Cechy te są wyraźnie nietypowe lub nasilone w porównaniu do normy rozwojowej i kontekstu kulturowego.
ICD-11 odchodzi również od wcześniejszego podziału na “typy”autyzmu. Obecnie opisuje się trzy elementy różnicujące:
- obecność lub brak niepełnosprawności intelektualnej,
- obecność lub brak opóźnień w rozwoju języka funkcjonalnego
- oraz ewentualne współwystępowanie innych trudności, takich jak ADHD u dzieci, zaburzenia lękowe czy padaczka.
Objawy zespołu Aspergera i Autyzmu – jak rozpoznać?
Spektrum autyzmu obejmuje bardzo różnorodne symptomy, których nasilenie może się znacząco różnić u poszczególnych osób. Niezależnie od indywidualnych różnic, objawy zwykle można pogrupować w trzy obszary funkcjonowania:
1. Trudności w komunikacji:
- opóźniony lub nietypowy rozwój mowy,
- kłopoty z rozpoczęciem i utrzymaniem rozmowy,
- dosłowne rozumienie słów i trudność w odbiorze żartów czy ironii,
- ograniczona ekspresja mimiczna, trudność w rozpoznawaniu emocji rozmówcy,
- unikanie lub krótki kontakt wzrokowy,
- brak dostosowania tonu głosu do sytuacji,
- trudności z interpretacją gestów i innych sygnałów niewerbalnych.
2. Trudności w relacjach społecznych:
- mniejsze zapotrzebowanie na kontakty społeczne lub problemy z ich utrzymaniem,
- trudność w rozumieniu uczuć, motywów i perspektywy innych,
- kłopot z zawieraniem i utrzymywaniem przyjaźni,
- zachowania nieadekwatne do sytuacji społecznej,
- poczucie odmienności, izolacji,
- tendencja do jednostronnych rozmów, zwłaszcza o własnych zainteresowaniach.
3. Ograniczone i powtarzalne wzorce zachowań:
- silne przywiązanie do rutyny i schematów,
- powtarzalne ruchy, np. machanie rękami, kołysanie się, stukanie,
- skupienie się na wąskich, intensywnych zainteresowaniach,
- porządkowanie przedmiotów według ustalonego schematu,
- nadwrażliwość lub niedowrażliwość na bodźce,
- trudność z przerwaniem wykonywanej czynności i zmianą aktywności.
Autyzm i zespół Aspergera: diagnoza Łódź – jak wygląda?
W PsychoMedic diagnozę zaburzeń ze spektrum autyzmu u dzieci prowadzimy etapowo. Cały proces diagnostyczny obejmuje wywiad, obserwację, standaryzowane testy psychologiczne, konsultację lekarską oraz omówienie wyników z rodzicami. Diagnoza całościowa realizowana jest w trakcie 5 spotkań, przy czym pierwsze odbywa się wyłącznie w obecności rodziców i psychologa dziecięcego‑diagnosty.
W poradni zdrowia psychicznego PsychoMedic Łódź oferujemy trzy modele diagnozy:
- Model całościowy z wykorzystaniem ADOS-2 – ADOS‑2 to test psychologiczny uznawany za “złoty standard” w diagnozie autyzmu. Protokół jest standaryzowany, co oznacza, że przebieg badania jest z góry określony i jednolity. W przypadku dzieci i młodzieży diagnoza testem ADOS‑2 zazwyczaj polega na obserwacji dziecka podczas zabawy i/lub rozmowy. Badanie ADOS‑2 odbywa się na dwóch spotkaniach diagnostycznych i łącznie trwa około 2 godzin,
- Model diagnozy całościowej oparty na innych niż ADOS‑2 testach psychologicznych – W tym wariancie diagnoza także odbywa się na dwóch spotkaniach. Na pierwszym spotkaniu psycholog‑diagnosta rozmawia z dzieckiem lub/i bawi się z nim, jednocześnie obserwując jego zachowanie. Na kolejnym spotkaniu psycholog wykorzystuje inne niż ADOS‑2 narzędzia diagnostyczne, np. testy badające inteligencję lub funkcje poznawcze dziecka. W PsychoMedic korzystamy wyłącznie ze skutecznych i rzetelnych narzędzi, takich jak m.in. Leiter‑3 czy Stanford‑Binet.
Czwarte spotkanie to konsultacja z psychiatrą dziecięcym, który przeprowadza badanie lekarskie (psychiatra rozmawia z dzieckiem, obserwuje je podczas zabawy) i na tej podstawie wystawia tzw. diagnozę medyczną.
Na ostatnią wizytę ponownie zapraszani są wyłącznie rodzice. Jej celem jest omówienie wyników diagnozy oraz zaproponowanie indywidualnej ścieżki postępowania dostosowanej do potrzeb i trudności dziecka.
Trzeci proponowany model to model uproszczony, realizowany w trakcie 2 spotkań, które polegają na:
- Spotkanie 1: badanie przy użyciu protokołu ADOS‑2.
- Spotkanie 2: szczegółowe omówienie diagnozy, przekazanie rodzicom profesjonalnej opinii psychologicznej oraz w razie potrzeby propozycja możliwych ścieżek leczenia, takich jak psychoterapia czy farmakoterapia pod okiem psychiatry.
Autyzm, zespół Aspergera i diagnoza online. Czy jest możliwa?
Rozwój technologii sprawił, że coraz więcej usług medycznych dostępnych jest w formie zdalnej. Wiele osób zastanawia się więc, czy diagnoza zaburzeń ze spektrum autyzmu może być przeprowadzona online.
Diagnoza zaburzeń ze spektrum autyzmu u dzieci wymaga jednak bezpośredniego kontaktu ze specjalistą. Wynika to ze specyfiki objawów, które muszą być obserwowane w kontrolowanych warunkach. Psycholog-diagnosta potrzebuje możliwości obserwacji dziecka podczas zabawy, interakcji społecznych oraz reakcji na różnorodne bodźce. Kluczowe są także subtelne sygnały niewerbalne – sposób nawiązywania kontaktu wzrokowego, mimika, gestykulacja czy reakcje na zmiany w otoczeniu, które mogą zostać zniekształcone lub pominięte podczas spotkania online.
Ponadto standardowe narzędzia diagnostyczne, takie jak protokół ADOS-2, wymagają bezpośredniej interakcji z dzieckiem w specjalnie przygotowanym środowisku. Nie ma więc obecnie możliwości przeprowadzenia rzetelnej diagnozy Aspergera online ani diagnozy autyzmu (obecnie: ASD) w formule zdalnej.
W PsychoMedic przeprowadzamy jedynie diagnozę zaburzeń ze spektrum autyzmu online dla dorosłych, którą prowadzimy w wersji wideo przez wybrany komunikator. Diagnoza online dorosłych wygląda podobnie, jak diagnoza stacjonarna dziecka i opiera się na 5 spotkaniach diagnostycznych. Podczas całego procesu wykorzystywany jest jednak test MMPI-2 lub inne testy psychologiczne.
Na czym polega leczenie zespołu Aspergera i autyzmu?
Autyzm oraz zespół Aspergera nie są traktowane jako choroby w klasycznym znaczeniu, ale jako odmienne sposoby funkcjonowania neurobiologicznego. Z tego powodu nie stosuje się określenia „leczenie” w kontekście wyeliminowania objawów, ale raczej mówi się o wszechstronnym wsparciu terapeutycznym mającym na celu poprawę jakości życia i rozwój umiejętności adaptacyjnych.
Współczesne podejście terapeutyczne koncentruje się na wzmacnianiu naturalnych zdolności osoby znajdującej się w spektrum autyzmu oraz nauczeniu jej strategii radzenia sobie z codziennymi wyzwaniami. Kluczowe znaczenie ma indywidualne dostosowanie metod terapeutycznych do specyficznych potrzeb, wieku oraz poziomu funkcjonowania danej osoby.
Główne obszary oddziaływań terapeutycznych obejmują wspieranie rozwoju kompetencji społecznych, doskonalenie umiejętności komunikacyjnych, naukę regulacji emocjonalnej oraz budowanie poczucia autonomii. W przypadku dzieci szczególnie istotne jest wczesne rozpoczęcie interwencji, które może znacząco wpłynąć na rozwój i przyszłe funkcjonowanie.
Jak wygląda leczenie autyzmu (Łódź) i zespołu Aspergera?
W dzisiejszych czasach możliwa jest terapia autyzmu online lub terapia Aspergera online. Terapia zdalna autyzmu (Łódź) i zespołu Aspergera (obecnie zaburzenie ze spektrum autyzmu) opiera się przede wszystkim na regularnych spotkaniach z psychologiem-psychoterapeutą doświadczonym w leczeniu ASD.
Terapia Aspergera (Łódź lub online) dostosowywana jest do wieku pacjenta: w leczeniu autyzmu u dzieci (Łódź) wykorzystywane są metody oparte na zabawie i aktywności, natomiast z młodzieżą i dorosłymi prowadzone są rozmowy terapeutyczne wsparte konkretnymi technikami psychoterapeutycznymi. Gdy zachodzi taka potrzeba, leczenie autyzmu online i zespołu Aspergera może być również uzupełnione przez wsparcie lekarza psychiatry, który może zalecić wspomagające leczenie farmakologiczne.
Wiemy, że wychowanie dziecka z Zespołem Aspergera (obecnie zaburzenie ze spektrum autyzmu) może być dla rodziców czymś trudnym, z tego powodu oprócz terapii autyzmu zdalnie i terapii Aspergera (Łódź), oferujemy również wsparcie i przekazujemy wskazówki rodzicom dzieci z zespołem Aspergera – jak postępować w trudnych sytuacjach, jak reagować na reakcje i emocje dziecka oraz jak wspierać je w codziennym funkcjonowaniu.